Πώς να επιλέξω το είδος θέρμανσης που με συμφέρει

Η ασφαλής, υγιεινή και κυρίως οικονομική θέρμανση είναι τα τελευταία χρόνια η δυσκολότερη εξίσωση που καλούνται να λύσουν οι καταναλωτές.

Δεδομένου ότι το 50% έως 70% της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας στα κτίρια αφορά στα συστήματα θέρμανσης, η ανάγκη να βρεθεί η σωστή λύση για το κάθε νοικοκυριό είναι παραπάνω από πιεστική.

Ωστόσο, πριν απαντήσει κάποιος στο μεγάλο ερώτημα ποιο καύσιμο είναι το φθηνότερο ή ποιο σύστημα θέρμανσης είναι το αποδοτικότερο, θα πρέπει να σκεφτεί το πώς θα μειώσει δραστικά τις ανάγκες του σπιτιού του για θέρμανση. Διότι πραγματική οικονομία στη θέρμανση επιτυγχάνεται μόνο με την ενεργειακή θωράκιση του σπιτιού.

Σε επίπεδο τελικού κόστους χρήσης, και χωρίς να υπολογίζεται η αρχική εγκατάσταση, το τζάκι ανοιχτού θαλάμου (απλό τζάκι) είναι το πιο δαπανηρό σύστημα θέρμανσης.

Ακολουθούν οι ηλεκτρικοί λέβητες, ήτοι όλες οι τεχνολογίες που μετατρέπουν την ηλεκτρική ενέργεια σε θερμότητα, όπως θερμοπομποί, αερόθερμα, πάνελ θερμότητας, καλοριφέρ λαδιού, ηλεκτρικές σόμπες, σόμπες αλογόνου κ.ά., ενώ τρίτος από το τέλος έρχεται ο λέβητας – καυστήρας πετρελαίου. Ο λέβητας φυσικού αερίου βρίσκεται στην ίδια περίπου θέση με το ενεργειακό τζάκι, ενώ τα πλέον οικονομικά συστήματα θέρμανσης είναι κατά σειρά προτεραιότητας οι αντλίες θερμότητας και οι λέβητες βιομάζας (pellet, πυρήνας, πυρηνόξυλο).

Οι καταναλωτές όμως, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι τα συστήματα που προσφέρουν οικονομικές και αξιόπιστες συνθήκες θέρμανσης έχουν πολύ υψηλό κόστος αγοράς και εγκατάστασης, ενώ οι εύκολες και φθηνές επιλογές θέρμανσης, ως επί το πλείστον, κοστίζουν ακριβά στη χρήση τους.

Όσο για τους «παραδοσιακούς» καταναλωτές με κεντρική θέρμανση πετρελαίου να σημειωθεί ότι λειτουργεί πλέον η ηλεκτρονική πύλη του Υπουργείου Οικονομικών για τις αιτήσεις από νοικοκυριά που δικαιούνται επιδότηση πετρελαίου θέρμανσης 35 λεπτά το λίτρο, με βάση εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.

Η ιστοσελίδα λειτουργεί στο www.gsis.gr και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να λάβουν προκαταβολή 25% εντός 20 ημερών από την υποβολή της αίτησής τους. Παράλληλα, τονίζεται ότι όσοι καταναλωτές επιλέξουν να βάλουν πετρέλαιο άμεσα, θα χρειαστεί να υποβάλουν αίτηση, προκειμένου να πληρωθούν.

Οι αντλίες θερμότητας συνδυάζουν χαμηλή κατανάλωση και υψηλή απόδοση

Η αρχή λειτουργίας της αντλίας θερμότητας είναι η μεταφορά θερμότητας από κάποιο όριο χαμηλής θερμοκρασίας σε ένα υψηλότερο. Το μέγεθος που καθορίζει πόσο οικονομική είναι η λειτουργία των αντλιών θερμότητας είναι ο βαθμός απόδοσής τους (C.O.P.), που είναι συνήθως υψηλός (3 – 5).

Για παράδειγμα, βαθμός απόδοσης 5 σημαίνει πρακτικά ότι για κάθε κιλοβατώρα ηλεκτρική ενέργειας που καταναλώνουμε, παράγουμε την πενταπλάσια θερμική ενέργεια.

Χρειάζεται προσοχή, ωστόσο, και πριν από την αγορά ενός συστήματος αντλιών θερμότητας θα πρέπει να βρείτε το σωστό συντελεστή απόδοσης ( COP) της αντλίας για τις θερμοκρασίες (εξωτερική/εσωτερική) που σας ενδιαφέρουν.

Επιπλέον εξοικονομούν χώρο (δεν χρειάζεται λεβητοστάσιο και αποθήκευση καυσίμου), δεν δημιουργούν ρύπους καύσης στην κατοικία και μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για ψύξη, ζεστό νερό στο σπίτι ή ζεστό νερό για εμπορικές χρήσεις.

Σημαντικά μειονεκτήματα αποτελούν το υψηλό αρχικό κόστος της εγκατάστασης μιας αντλίας θερμότητας, καθώς και η αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, με συνέπεια άνοδο της κλίμακας στα τιμολόγια της ΔΕΗ.

Αν όμωςυπάρχει η οικονομική δυνατότητα, διερευνήστε την πιθανότητα να επενδύσετε σε μια γεωθερμική αντλία θερμότητας, ειδικότερα αν ζείτε σε περιοχές με βαρύ χειμώνα.

Αυτονομία φυσικού αερίου ακόμη και σε πολυκατοικία με πετρέλαιο

Το φυσικό αέριο είναι από τις πιο καθαρές και φιλικές στο περιβάλλον πηγές ενέργειας και είναι συνεχώς διαθέσιμο και δεν χρειάζεται να το προαγοράσετε και να το αποθηκεύσετε (πληρώνετε όσο χρησιμοποιείτε).

Το μειονέκτημα του φυσικού αερίου είναι ότι δεν υπάρχει παντού, ενώ οι ειδικοί συμβουλεύουν πως καλό θα είναι να επιλέξετε ένα λέβητα αερίου συμπύκνωσης για επιπλέον εξοικονόμηση καυσίμου, σε σχέση με ένα συμβατικό λέβητα αερίου.

Να σημειωθεί ότι συζητείται η δυνατότητα αυτονόμησης διαμερισμάτων από την κεντρική θέρμανση πολυκατοικιών, σύμφωνα με την οποία, σε περίπτωση που η γενική συνέλευση απορρίψει αίτημα σύνδεσης της πολυκατοικίας με το φυσικό αέριο ή δεν το υλοποιήσει, τότε μπορεί ο ιδιοκτήτης ενός διαμερίσματος να αποσυνδέσει το διαμέρισμά του και να εγκαταστήσει εξατομικευμένο σύστημα αερίου.

Αν αυτονομηθεί απαλλάσσεται από τις κοινές δαπάνες θέρμανσης.

Σόμπες pellet: υψηλή απόδοση και οικολογική συνείδηση

Είτε αερόθερμες, οι οποίες εγχέουν ζεστό αέρα, είτε καλοριφέρ ή νερού, που ενώνονται με το σύστημα θέρμανσης του σπιτιού και με τα σώματα καλοριφέρ, οι σόμπες pellet χαρακτηρίζονται από υψηλή τεχνολογία (π.χ. έχουν ηλεκτρονικό σύστημα διαχείρισης, μπορεί να προγραμματιστεί η λειτουργία τους κ.λπ.), ενώ παράλληλα προσφέρουν αυτονομία θέρμανσης και μειωμένους ρύπους.

Οι αερόθερμες σόμπες pellet λειτουργούν με τη γνωστή μέθοδο της παραγωγής ζεστού αέρα μέσω της καύσης. Οι σόμπες pellet νερού ή καλοριφέρ έχουν παρόμοια λειτουργία με αυτή του λέβητα, με τη διαφορά ότι η εγκατάστασή τους δεν απαιτεί κάποιον ξεχωριστό χώρο αλλά μπορεί να εγκατασταθεί σε οποιοδήποτε σημείο του σπιτιού (αρκεί να υπάρχει παροχή ρεύματος και κάποιο σημείο απ’ όπου θα μπορεί να εξάγεται ο καπνός).

Οι σόμπες pellet νερού συνδέονται με το σύστημα θέρμανσης του σπιτιού και μέσω της καύσης ζεσταίνεται το νερό, το οποίο στη συνέχεια, με τη βοήθεια του κυκλοφορητή, διοχετεύεται στα θερμαντικά σώματα του σπιτιού.

Και στις δύο περιπτώσεις η ανατροφοδότησή τους με pellet γίνεται μέσω αποθηκευτικού δοχείου. Ανάλογα με τη συσκευή, ο χώρος αυτός μπορεί να είναι ενσωματωμένος ή ξεχωριστός.

Στις σόμπες με ενσωματωμένο αποθηκευτικό χώρο, η τροφοδοσία γίνεται αυτόματα και η αυτονομία μπορεί να ξεπεράσει τη μία μέρα και να φτάσει έως τις τέσσερις, ανάλογα πάντα με τις συνθήκες λειτουργίας. Χρειάζεται πάντως αρκετός χώρος χωρίς υγρασία για τη σωστή αποθήκευση των pellet.

Σε ό,τι αφορά την απόδοση, οι κατασκευαστές υποστηρίζουν ότι είναι τέσσερις με πέντε φορές μεγαλύτερη σε σχέση με τις ξυλόσομπες.

Καυστήρες pellet

Άλλη μία οικονομική λύση για θέρμανση, τουλάχιστον σε σχέση με το πετρέλαιο, αποτελούν οι καυστήρες βιομάζας (πέλετ). Άλλωστε, πλέον έχει αρθεί η απαγόρευση της καύσης πέλετ για την κεντρική θέρμανση κατοικιών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Ενεργειακό τζάκι – παραδοσιακό τζάκι: 1-0

Εκτός όμως από τα παραδοσιακά τζάκια με εστία από πυρότουβλο, τα τελευταία χρόνια έκαναν την εμφάνισή τους και τα ενεργειακά τζάκια κλειστού τύπου. Κατασκευασμένα από μαντέμι ή ατσάλι μεταφέρουν τη θέρμανση που παράγεται από υλικό που καίγεται (ξύλα, pellet, αέριο) είτε στον αέρα του γύρου χώρου (θερμοδυναμικά ή αερόθερμα ενεργειακά τζάκια) είτε τη διοχετεύουν στο νερό του δικτύου θέρμανσης (ενεργειακά τζάκια, καλοριφέρ).

Η μεγαλύτερη διαφορά του ενεργειακού σε σχέση με το συμβατικό τζάκι έγκειται στην απόδοση και στην κατανάλωση καύσιμης ύλης (ξύλα, pellet). Το παραδοσιακό τζάκι έναντι των υπολοίπων συστημάτων θέρμανσης κατέχει το χαμηλότερο ποσοστό απόδοσης, αφού οι απώλειες θερμότητας που έχει φτάνουν μέχρι και το 90%.

Στον αντίποδα, ο βαθμός απόδοσης των ενεργειακών τζακιών είναι εξαιρετικά υψηλός (από 65% και άνω), ενώ αξιοποιούν το 70 – 85% της θερμογόνου απόδοσης του ξύλου σε αντίθεση με τα συμβατικά όπου αξιοποιείται το 10 – 15%. Επιπλέον, η κατανάλωση των ξύλων είναι ελεγχόμενη και κατά πολύ μικρότερη (μία καλή εστία ενεργειακού τζακιού καταναλώνει 3 έως 6 κιλά ξερού ξύλου την ώρα).

Στην αγορά υπάρχουν πολλά είδη ενεργειακού τζακιού και σε περίπτωση που υπάρχει η δυνατότητα τοποθέτησης καμινάδας στην πολυκατοικία, όλες οι επιλογές είναι ανοιχτές. Διαφορετικά, μπορεί κανείς να εγκαταστήσει μια μικρή καμινάδα που θα έχει έξοδο στο μπαλκόνι, μόνο που σε αυτή την περίπτωση οι επιλογές ως προς το καύσιμο περιορίζονται στο pellet.

Μετατροπή του συμβατικού τζακιού σε ενεργειακό

Στην περίπτωση που κάποιος θελήσει να μετατρέψει το συμβατικό του τζάκι σε ενεργειακό, καλό θα είναι να ξέρει ότι θα απαιτηθούν εργασίες διαρρύθμισης του συστήματος εντός ή και εκτός σπιτιού, που σημαίνει μερεμέτια.

Σε ό,τι αφορά το μέσο κόστος μετατροπής και εγκατάστασης, οι ειδικοί αναφέρουν ότι διαμορφώνεται περίπου από 1.500 έως 2.000 ευρώ.

Να σημειωθεί ότι το ενεργειακό τζάκι μπορεί να συνδεθεί με το υπάρχον σύστημα θέρμανσης του σπιτιού (σώματα καλοριφέρ). Ωστόσο πριν από οποιαδήποτε εργασία πρέπει να προηγηθεί μελέτη του χώρου από ειδικό.