Εκτεταμένο πρόβλημα θέρμανσης κατοικιών

Δομικό είναι το πρόβλημα θέρμανσης των κατοικιών που αντιμετωπίζει η χώρα, καθώς μόνο έξι στα δέκα από τα σπίτια που κατοικούνται έχουν κάποιου είδους μόνωση!

Και δεν μιλάμε για ολοκληρωμένη πλήρη μόνωση, αλλά για κάποια παρέμβαση (είτε διπλά τζάμια, είτε μόνωση τοίχων και σε λιγότερες περιπτώσεις σε συνδυασμό). Τ

ο αποτέλεσμα είναι η σπατάλη καυσίμων, με υψηλό περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος, για να ζεσταθούν οικίες και κτίρια που μοιάζουν με ενεργειακά βαρέλια χωρίς πάτο, καθώς έχουν πολύ μεγάλες απώλειες θερμότητας.

Συγκεκριμένα, μόνο το 59,2% των κατοικούμενων κατοικιών της χώρας διαθέτει κάποιου είδους μόνωση, ενώ το 42,8% δεν διαθέτει καμία, δηλαδή 3.468.307 κατοικίες έναντι 2.903.594 χωρίς μόνωση.

Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία που δημοσιοποίησε στα τέλη του 2014 η Ελληνική Στατιστική Αρχή και αφορούν την επεξεργασία των αποτελεσμάτων της Απογραφής Πληθυσμού – Κατοικιών του 2011.

Στο σύνολο των κατοικιών της χώρας (δηλαδή όχι μόνο σε αυτές που κατοικούνται), το ποσοστό που διαθέτει κάποιο είδος μόνωσης πέφτει στο 54,4% (3.468.307 κατοικίες), ενώ όσες δεν διαθέτουν φτάνουν το 45,6%, δηλαδή 2.903.594 οικίες.

Πώς αναλύεται το είδος της μόνωσης που έχουν τα σπίτια στην Ελλάδα;

Διπλά τζάμια διαθέτει το 26% των σπιτιών με μόνωση (3.468.307), δηλαδή 1.655.254 οικίες. Μόνωση εξωτερικών τοίχων έχει το 6,3% (401.785), ενώ μια πιο πλήρη θερμομόνωση που περιέχει και διπλά τζάμια και μόνωση των εξωτερικών τοίχων διαθέτει το 14,4% (918.601 κατοικίες).

Αλλο είδος μόνωσης έχει το 5% (321.709), ενώ διπλά τζάμια, μόνωση εξωτερικών τοίχων και άλλο είδος το 1,4% (86.363 οικίες).

Η θερμομόνωση των κατοικιών στην Ελλάδα είναι συνάρτηση δύο βασικών παραγόντων: του γεωγραφικού σημείου που βρίσκεται το κτίριο και του έτους κατασκευής του.

Oσον αφορά το κριτήριο της τοποθεσίας, χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως οι περιοχές με τα υψηλότερα ποσοστά σπιτιών με διπλά τζάμια είναι οι τρεις περιφέρειες της Μακεδονίας (Κεντρική Μακεδονία με 36,4%, η Ανατολική Μακεδονία-Θράκη με 32,5% και η Δυτική Μακεδονία με 28,8%), και ακολουθούν η Ηπειρος με 26,2%, η Θεσσαλία με 25,9%, η Αττική με 24,4% και η Κρήτη με 23,1%. Δεν είναι τυχαίο πως στα Ιόνια Νησιά μόνο το 17,8% των σπιτιών έχουν διπλά τζάμια, ενώ στο Νότιο Αιγαίο το 19,2%. Επίσης ενδεικτικό είναι πως η Περιφερειακή Ενότητα με το μεγαλύτερο ποσοστό κατοικιών με κάποιο είδος μόνωσης είναι αυτή της Πιερίας, με 71,5%, ενώ στο άλλο άκρο στην Περιφερειακή Ενότητα Καρπάθου εμφανίζεται το μεγαλύτερο ποσοστό κατοικιών χωρίς μόνωση με 78,8%.

Παλαιότητα

Ο δεύτερος σημαντικός παράγοντας είναι αυτός της παλαιότητας των κτιρίων. Oσο πιο πρόσφατα έχουν ανεγερθεί τα κτίρια τόσο περισσότερο φέρουν κάποιου είδους μόνωση.

Για παράδειγμα, το 92,2% των κτιρίων, σε πανελλαδικό επίπεδο, που οικοδομήθηκαν από το 2006 και μετά έχουν μόνωση. Αντίστοιχα, τα κτίρια μετά το 2001 έχουν μόνωση σε ποσοστό 90%, ενώ και κι εκείνα που οικοδομήθηκαν μετά το 1991 είναι σε ποσοστό άνω του 80% εξοπλισμένα με κάποιου τύπου μόνωση.

Στον αντίποδα τα παλιότερα κτίρια είναι ενεργειακά σουρωτήρια, με αποτέλεσμα οι συνθήκες διαμονής εκεί να γίνονται πολύ δύσκολες: το 56,8% των κατοικιών που κτίστηκαν πριν από το 1981 δεν διαθέτει καθόλου μόνωση!

Ακόμα και τη δεκαετία του ’80 μόλις και μετά βίας η πλειονότητα των σπιτιών που ανεγέρθηκαν έχει μόνωση (από τα 1.049.931 που κτίστηκαν μεταξύ 1980-90 τελείως απροστάτευτα θερμομονωτικά είναι τα 435.251), ενώ βεβαίως στις προηγούμενες δεκαετίες η μόνωση αποτελούσε εξαίρεση για πολύ ψυχρά και ορεινά μέρη.

Βεβαίως, πίσω από τους δύο αυτούς παράγοντες και ιδιαίτερα τον παράγοντα της παλαιότητας των οικοδομών, κρύβεται στοιχείο της κοινωνικής – ταξικής διαστρωμάτωσης, καθώς σε σπίτια με αρκετές δεκαετίες… στους τοίχους τους μένουν συνήθως τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα.

Η θερμομονωτική «ακτινογραφία» των κατοικιών στην Ελλάδα αναδεικνύει την αναγκαιότητα της ενίσχυσης της ενεργειακής ικανότητας του οικιακού τομέα, με προγράμματα οχύρωσης των σπιτιών.