Οι πραγματικοί λόγοι πτώσης ανελκυστήρα – Μύθοι και αλήθειες

Τα πρόσφατα περιστατικά αστοχίας ανελκυστήρων σε νοσοκομεία έχουν φέρει στο προσκήνιο ερωτήματα για το αν τηρούνται τα πρότυπα ασφαλείας και οι διαδικασίες συντήρησης. Παρότι η εικόνα της «ελεύθερης πτώσης» παρουσιάζεται συχνά σε ταινίες, στην πράξη τέτοια φαινόμενα είναι εξαιρετικά σπάνια, χάρη στα πολλαπλά συστήματα ασφαλείας που διαθέτουν οι σύγχρονοι ανελκυστήρες.

Η κατανόηση των πιθανών αιτιών βοηθά στην πρόληψη, αλλά και στην αποφυγή άσκοπου πανικού.

1. Μηχανικές φθορές και βλάβες

Οι ανελκυστήρες λειτουργούν με συρματόσχοινα ή ιμάντες, τροχαλίες και αντίβαρα. Ακόμα κι αν ένα συρματόσχοινο κοπεί, υπάρχουν αρκετά εφεδρικά ώστε να αντέξουν το βάρος του θαλάμου. Ο πραγματικός κίνδυνος προκύπτει κυρίως από αστοχία στα φρένα ασφαλείας (αρπάγες), που ενεργοποιούνται σε περίπτωση υπερβολικής ταχύτητας. Εάν αυτά είναι φθαρμένα, κακορυθμισμένα ή σκουριασμένα, υπάρχει πιθανότητα καθυστέρησης στη λειτουργία τους.

2. Ηλεκτρονικές και ηλεκτρικές αστοχίες

Τα σύγχρονα συστήματα ελέγχου βασίζονται σε ηλεκτρονικά κυκλώματα και αισθητήρες. Αν παρουσιαστεί σοβαρή βλάβη, υπάρχει πάντοτε ο μηχανικός περιοριστής ταχύτητας (governor) που ενεργοποιεί αυτόματα τα φρένα, εξασφαλίζοντας έτσι επιπλέον ασφάλεια.

3. Ελλιπής συντήρηση

Η πιο συνηθισμένη αιτία προβλημάτων είναι η αμέλεια στη συντήρηση. Οι τακτικοί έλεγχοι, η λίπανση, οι ρυθμίσεις και η αντικατάσταση φθαρμένων εξαρτημάτων είναι ζωτικής σημασίας. Στην Ελλάδα, η συντήρηση ορίζεται θεσμικά σε τακτά διαστήματα (μηνιαία, δεκαπενθήμερη ή διμηνιαία, ανάλογα με τη χρήση). Η μη τήρηση αυτών των κανόνων έχει οδηγήσει σε περιστατικά εμπλοκής ή εγκλωβισμού.

4. Σφάλματα εγκατάστασης

Η κακή εγκατάσταση από μη εξειδικευμένα συνεργεία μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στο μέλλον. Λανθασμένες ρυθμίσεις ή υλικά χαμηλής ποιότητας μειώνουν την ασφάλεια. Για τον λόγο αυτό η αρχική εγκατάσταση πρέπει να συνοδεύεται πάντα από πιστοποίηση και αυστηρούς ελέγχους.

Η αλήθεια για την «ελεύθερη πτώση»

Ένα σοβαρό ατύχημα μπορεί να συμβεί μόνο αν συνδυαστούν πολλαπλές αστοχίες και ελλιπής συντήρηση. Τα συστήματα ασφαλείας καθιστούν το ενδεχόμενο πτώσης πρακτικά μηδενικό, εφόσον γίνονται σωστά οι έλεγχοι. Για τον χρήστη, τα πιο απλά μέτρα προστασίας είναι η αποφυγή υπερφόρτωσης και η άμεση αναφορά κάθε ασυνήθιστου ήχου ή συμπεριφοράς του ανελκυστήρα.

Δημόσια κτήρια και προβλήματα συντήρησης

Στον δημόσιο τομέα συχνά παρατηρείται διαφορετική πραγματικότητα. Παρά τις συμβάσεις συντήρησης και τις τυπικές πιστοποιήσεις, πολλές φορές:

Οι προσφορές δίνονται κάτω του κόστους.

Το προσωπικό που εμφανίζεται στα χαρτιά με πτυχία και άδειες δεν είναι αυτό που εκτελεί τις εργασίες.

Οι τεχνικές υπηρεσίες νοσοκομείων δεν κάνουν ουσιαστικό έλεγχο σε πραγματικό χρόνο, αλλά απλώς παραλαμβάνουν έγγραφα.

Οι υπηρεσίες είναι υποστελεχωμένες, χωρίς επαρκείς μηχανικούς με εμπειρία.

Όλα τα παραπάνω αυξάνουν τον κίνδυνο.

Συμπέρασμα

Κανένας ανελκυστήρας δεν παρουσιάζει αστοχία εφόσον συντηρείται σωστά, σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή και τα διεθνή πρότυπα. Τα πρόσφατα ατυχήματα σε νοσοκομεία δείχνουν ότι δεν φταίει η «κακιά στιγμή», αλλά οι παραλείψεις στη συντήρηση και στον έλεγχο. Η ασφάλεια στους ανελκυστήρες είναι υπόθεση πρόληψης και υπευθυνότητας.