Αντλίες θερμότητας: Έως και άνω των 850 ευρώ η ετήσια εξοικονόμηση σύμφωνα με το Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας

Σε επίπεδα ρεκόρ πρόκειται να εκτοξευθούν τα επόμενα χρόνια οι πωλήσεις αντλιών θερμότητας παγκοσμίως, καθώς η ενεργειακή κρίση επιταχύνει την υιοθέτησή τους, επισημαίνει ο ΙΕΑ (Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας).

Η θέρμανση των περισσότερων κτιρίων σε όλο τον κόσμο – όπως σπίτια, γραφεία, σχολεία και εργοστάσια – εξακολουθεί να βασίζεται σε ορυκτά καύσιμα, ιδιαίτερα στο φυσικό αέριο. Από την άλλη, όπως τονίζεται, οι αντλίες θερμότητας είναι μια υπερ-αποδοτική και φιλική προς το κλίμα λύση, η οποία βοηθά τους καταναλωτές να εξοικονομούν χρήματα στους λογαριασμούς και επιτρέπουν στις χώρες να μειώσουν την εξάρτησή τους από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα.

Σύμφωνα με την ειδική έκθεση του ΙΕΑ «Το μέλλον των αντλιών θερμότητας – The Future of Heat Pumps», την πρώτη ολοκληρωμένη παγκόσμια έκθεση για το θέμα, η αγορά αναπτύσσεται έντονα τα τελευταία χρόνια, λόγω της πτώσης του κόστους και των ισχυρών κινήτρων.

Αύξηση πωλήσεων

Ειδικότερα, οι παγκόσμιες πωλήσεις αντλιών θερμότητας αυξήθηκαν κατά σχεδόν 15% το 2021, διπλάσιο ποσοστό από τον μέσο όρο της περασμένης δεκαετίας, με επικεφαλής την Ευρωπαϊκή Ένωση όπου οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά περίπου 35%. Φέτος, οι πωλήσεις πρόκειται να φτάσουν σε επίπεδα ρεκόρ ως απάντηση στην παγκόσμια ενεργειακή κρίση, ειδικά στην Ευρώπη.

Χαρακτηριστικό στοιχείο είναι ότι οι ετήσιες πωλήσεις αντλιών θερμότητας στην ΕΕ θα μπορούσαν να αυξηθούν σε 7 εκατομμύρια έως το 2030 – από 2 εκατομμύρια το 2021 – εάν οι κυβερνήσεις καταφέρουν να επιτύχουν τους στόχους τους για τη μείωση των εκπομπών και την ενεργειακή ασφάλεια.

Η θέρμανση των κτιρίων αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο της ζήτησης αερίου στην ΕΕ σήμερα και οι αντλίες θερμότητας θα μπορούσαν να μειώσουν αυτή τη ζήτηση κατά σχεδόν 7 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) το 2025 – περίπου ίσο με το φυσικό αέριο που πέρασε μέσω του αγωγού Trans Adriatic Pipeline το 2021. Αυτή η ετήσια εξοικονόμηση φυσικού αερίου θα μπορούσε να αυξηθεί σε τουλάχιστον 21 bcm έως το 2030 εάν η ΕΕ συναντήσει τους στόχους που έχουν συμφωνηθεί

«Οι αντλίες θερμότητας αποτελούν αναπόσπαστο μέρος οποιουδήποτε σχεδίου μείωσης των εκπομπών και της χρήσης φυσικού αερίου και επείγουσα προτεραιότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση », δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του ΙΕΑ, Φατίχ Μπιρόλ. «Η τεχνολογία είναι δοκιμασμένη, ακόμη και στα πιο κρύα κλίματα. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να βάλουν το βάρος τους πίσω από αυτήν την τεχνολογία που σημειώνει πρωτοφανή δυναμική αυτή τη στιγμή. Η χρήση των αντλιών  θερμότητας είναι βαρύνουσας σημασίας για τις προσπάθειες να διασφαλιστεί ότι όλοι μπορούν να θερμάνουν τα σπίτια τους αυτόν και τον επόμενο χειμώνα, για την προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από τις υψηλές τιμές και για την επίτευξη των κλιματικών στόχων».

Τι ποσό μένει στην τσέπη

Το τελικό κόστος από τη χρήση των αντλιών θερμότητας είναι συνήθως μικρότερο από τους λέβητες ορυκτών καυσίμων, χάρη στην υψηλότερη απόδοσή τους. Με τις σημερινές τιμές ενέργειας, η ετήσια εξοικονόμηση για τα νοικοκυριά που μεταβαίνουν σε αντλίες θερμότητας μπορεί να κυμαίνεται από 285 ευρώ στις Ηνωμένες Πολιτείες έως 854 ευρώ στην Ευρώπη.

Ωστόσο, απαιτείται -όπως τονίζεται- πολιτική στήριξη για να βοηθηθούν οι καταναλωτές να ξεπεράσουν το υψηλότερο αρχικό κόστος των αντλιών θερμότητας σε σχέση με εναλλακτικές λύσεις.

Το κόστος αγοράς και εγκατάστασης μιας αντλίας θερμότητας μπορεί να είναι δύο έως τέσσερις φορές υψηλότερο από το κόστος ενός λέβητα αερίου.

Οικονομικά κίνητρα για αντλίες θερμότητας είναι ήδη διαθέσιμα σε περισσότερες από 30 χώρες, οι οποίες καλύπτουν περισσότερο από το 70% της ζήτησης θέρμανσης. Πολλές από αυτές παρέχουν επίσης πρόσθετη υποστήριξη σε νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος, όπου η εξοικονόμηση ενέργειας από μια αντλία θερμότητας μπορεί να είναι σημαντική.

Πράσινη εναλλακτική

Ο ΔΟΜ εκτιμά ότι οι αντλίες θερμότητας έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν τις παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) κατά τουλάχιστον 500 εκατομμύρια τόνους το 2030 – ίσο με τις ετήσιες εκπομπές CO2 όλων των αυτοκινήτων στην Ευρώπη.

Οι κορυφαίοι κατασκευαστές βλέπουν πολλά υποσχόμενα σημάδια ότι η σημερινή δυναμική και η πολιτική στήριξη θα μπορούσαν να βάλουν τη βιομηχανία σε τροχιά που θα τριπλασιάσει τις πωλήσεις έως το 2030 – και κατά συνέπεια έχουν ανακοινώσει σχέδια να επενδύσουν περισσότερα από 4 δισεκατομμύρια ευρώ στην επέκταση της παραγωγής αντλιών θερμότητας

Προκλήσεις

Η ταχεία επέκταση των αντλιών θερμότητας παρουσιάζει ορισμένες προκλήσεις, αλλά η έκθεση παρουσιάζει λύσεις σε αυτά τα εμπόδια. Οι αντλίες θερμότητας θα αυξήσουν αναπόφευκτα τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, αν και η ενεργειακή απόδοση μπορεί να μειώσει σημαντικά τις επιπτώσεις στο δίκτυο, παράλληλα με τον βελτιωμένο σχεδιασμό του δικτύου.

Η παγκόσμια προμήθεια και εγκατάσταση αντλιών θερμότητας θα μπορούσε να απαιτήσει πάνω από 1,3 εκατομμύρια εργαζομένους μέχρι το 2030, σχεδόν τριπλάσιο από το υπάρχον εργατικό δυναμικό. Τα ειδικά προγράμματα κατάρτισης και η συμπερίληψη αντλιών θερμότητας στις πιστοποιήσεις για υδραυλικούς και ηλεκτρολόγους μηχανικούς θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αποφυγή του κινδύνου ελλείψεων σε εξειδικευμένους εργάτες.

Η πρόσθετη παγκόσμια αρχική επένδυση σε αντλίες θερμότητας που απαιτείται για την επίτευξη των ανακοινωθέντων δεσμεύσεων για το κλίμα φτάνει τα 160 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως έως το 2030. Ωστόσο, το κόστος αυτό αντισταθμίζεται από την εξοικονόμηση καυσίμων σε επίπεδο οικονομίας, ειδικά εάν οι τιμές της ενέργειας παραμείνουν κοντά στα τρέχοντα επίπεδα.

«Όλα τα κομμάτια είναι στη θέση τους για να απογειωθεί η αγορά αντλιών θερμότητας, θυμίζοντας την τροχιά που έχουμε δει σε άλλες βασικές κλιματικές τεχνολογίες όπως τα ηλιακά φωτοβολταϊκά και τα ηλεκτρικά οχήματα», επεσήμανε ο Μπιρόλ.